System przyrodniczy miasta Zielona Góra

fot. Igor Skrzyczewski UM

Uniwersytet Zielonogórski zaproponował władzom Zielonej Góry współpracę w zakresie opracowania nowoczesnej koncepcji systemu przyrodniczego dla Zielonej Góry. Przygotują ją specjaliści z Instytutu Nauk Biologicznych, Instytutu Budownictwa, Uniwersyteckiego Ogrodu Botanicznego, Międzywydziałowego Laboratorium Analiz Geoprzestrzennych, a także zaproszone do współpracy specjalistyczne podmioty zewnętrzne. Propozycja została przyjęta z dużym zainteresowaniem. - System ten ma pełnić ważne funkcje dla mieszkańców naszego miasta: poprawi jakość powietrza (mikroklimat), będzie je oczyszczał poprzez absorpcję zanieczyszczeń (zwalczanie smogu), sprzyjał poprawie bioróżnorodności oraz pełnił funkcję estetyczną i rekreacyjną (poprawi to komfort życia). Będzie także służył zwiększeniu retencji powierzchniowej wód opadowych, co przyczyni się do przeciwdziałania zmianom klimatu. – mówi prof. Leszek Jerzak z Instytutu Nauk Biologicznych Uniwersytetu Zielonogórskiego.

System ma opierać się na ważnych przyrodniczo obszarach węzłowych - parkach, lasach, itp., połączonych korytarzami ekologicznymi w postaci pasów zieleni i tzw. sięgaczami. Powinien też łączyć się z rozległymi obszarami zieleni otaczającymi miasto. - Dla obszarów węzłowych zostaną zaproponowane rozwiązania zwiększające bioróżnorodność tych miejsc. – powiedział prof. L. Jerzak – Na przykład skrzynki lęgowe dla wróbli, które zjadają kleszcze czy jerzyków - o których wszyscy wiemy, ze zjadają duże ilości komarów i meszek. Dla motyli i zapylaczy powstaną kwietne łąki i specjalne miejsca dla jeży. Natomiast zielone korytarze mają pozwolić na przemieszczanie się tych zwierząt i zasiedlanie wszystkich dzielnic. Cała sieć pozwoli także na skuteczną absorpcję zanieczyszczeń z powietrza miejskiego.

Według specjalistów wprowadzanie zieleni to obecnie bardzo trudne zadanie, gdyż ze względu na istniejące już pod ziemią media i gęstą zabudowę, w niektórych dzielnicach trudno będzie wkomponować zieleń. Zaproponowane zostaną gatunki drzew zalecane do nasadzeń na terenie miasta. W najnowszych badaniach nad tym zagadnieniem prowadzonych w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz w innych ośrodkach w Polsce, stworzono listę gatunków drzew o najlepszych parametrach w absorbowaniu zanieczyszczeń z powietrza miejskiego. Na pierwszym miejscu wymieniany jest cis pospolity, a następnie jesion pensylwański i brzoza brodawkowata. Dobrze spełnia tę rolę także lipa europejska.

Jest to duże przedsięwzięcie, dlatego opracowanie koncepcji będzie powstawać etapami. Pierwszy etap będzie dotyczył tzw. starej Zielonej Góry, a w drugi tzw. Nowe Miasto. Pierwszy etap jest o tyle ważniejszy, że obejmuje najbardziej zurbanizowaną część naszego miasta, m.in. obszar zabudowy śródmiejskiej i tu w pierwszej kolejności będą prowadzone nasadzenia zieleni. Zostaną także opracowane szczegółowe wytyczne dotyczące zasad wprowadzania zieleni w mieście.

Jest to ogromne przedsięwzięcie i będzie trwało kilka lat, ale końcowy efekt dla mieszkańców i środowiska będzie nieoceniony – mówi prof. Jerzak