Para buch – koła w ruch - zobacz wystawę w muzeum!
Ogromne zainteresowanie – zarówno tych najmłodszych, jak i starszych – wzbudzały modele lokomotyw, wagonów, węglarek. Niektórzy szczęśliwcy mieli nawet okazję, by się nimi przejechać.
W bieżącym roku przypada 150 rocznica utworzenia kolei w Zielonej Górze. To ważne wydarzenie godne jest szczególnego upamiętnienia, zarówno z uwagi na jego znaczenie dla naszego miasta, lecz także wpływ samej kolei na kształtowanie nowoczesnych społeczeństw. Dalekie podróże zintensyfikowały międzyludzkie kontakty, ale także zrewolucjonizowały transport towarów i przesyłek, zbliżając poszczególne regiony i państwa.
Mieszkańcy Zielonej Góry na kolej w swoim mieście czekali stosunkowo długo. Starania rozpoczęli już w latach 40. XIX stulecia, kiedy planowano trasę Berlin-Wrocław oraz gdy projektowano linię Gubin-Poznań. Jedną z przyczyn niepowodzeń było położenie Winnego Grodu na wzniesieniach, co utrudniało prace. Stąd pierwszy pociąg pojawił się w Zielonej Górze dopiero 1 października 1871 roku. Inaugurując otwarcie linii Głogów-Czerwieńsk, będącej częścią dłuższej trasy z Legnicy do Szczecina, łączącej Śląsk z portami nadbałtyckimi.
Kolej stała się oknem na świat, stwarzając dla miasta nowe możliwości i perspektywy. Zasadnicze znaczenie miała już sama lokalizacja dworca poza obszarem ówczesnego miasta, tworząca nową oś jego urbanistycznego rozwoju. Linia kolejowa umożliwiała szubki rozwój społeczno-gospodarczy. W jej bezpośrednim sąsiedztwie powstał zakład budowy maszyn, dający w 1874 roku początek firmie Georga Beuchelta, należącej do największych na Śląsku i w Niemczech. Także blisko dworca wzniósł swą wytwórnię koniaków Heinrich Raetsch.
Szczególnego rodzaju inwestycją kolejową w mieście o charakterze prywatnym była otwarta pod koniec września 1911 roku trasa kolejowa Zielona Góra-Szprotawa. Linia obsługiwała ruch pasażerski i towarowy.
Nowy, polski rozdział w dziejach zielonogórskiej kolei przyniósł rok 1945. W mieście zajętym 14 lutego już pod koniec miesiąca utworzono Oddział Ruchowo-Handlowy PKP. Powojenne losy miasta w szczególny sposób były związane z koleją, tą drogą docierało tu wielu polskich osadników, zaś kolejarze byli pierwszą grupą zawodową, która rozpoczęła pracę. Nowa administracyjna rola Zielonej Góry jako ośrodka wojewódzkiego sprawiła, że pojawiły się dalekobieżne połączenia. W 1970 roku postawiono nowy dworzec kolejowy, a na początku lat 80. zelektryfikowano całą nadodrzańską magistralę.
Przypomnieniu i upamiętnieniu 150-lecia kolei w Zielonej Górze służy szereg inicjatyw. Muzeum Kolei Szprotawskiej zaprezentuje wystawę: „150 zdjęć na 150-lecie”. Natomiast w Skansenie Kolei Szprotawskiej znajdzie się legendarny parowóz typu T3, obsługujący m.in. połączenia Kolei Szprotawskiej.
Muzeum Ziemi Lubuskiej z okazji rocznicy prezentuje wystawę Para buch – koła w ruch. 150 lat kolei w Zielonej Górze. połączoną z konkursem plastycznym dla dzieci i młodzieży. Na wystawie znajdą się eksponaty ze zbiorów pasjonatów kolei: Jana Jarziny, Dariusza Gulowatego oraz Muzeum Kolei Szprotawskiej.
dr Longin Dzieżyc
1.10 – 31.12.2021
materiały Muzeum Ziemi Lubuskiej