Diabeł z banknotów w końcu padł przy beczkach - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 494 (1083)

Diabeł z banknotów w końcu padł przy beczkach - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 494 (1083) Fot. Archiwum Tomasz Czyżniewski
- Mam dość!!! - stwierdził diabeł i padł. Był nietutejszy, nie urodził się na śląskich wzgórzach i wykończyło go kwaśne wino. Jego historię możemy zobaczyć w Narodowym Banku Polskim na wystawie „Pieniądz Zielonej Góry”.

 

- Czyżniewski! Idziesz do banku? Przynieś jakieś ładne pieniądze - zakomunikowała mi przez telefon moja żona, która ostatnio często przebywa w swoim rodzinnym domu. Nie mówi o patelni, przestawiła się na pieniądze. Na szczęście mam ich trochę w domu. To stare niemieckie tzw. notgeldy, czyli pieniądze zastępcze sprzed stu lat.

- Wprowadzono je w Niemczech podczas I wojny światowej, kiedy zaczęło brakować bilonu - tłumaczył Adam Wojtkowiak, prezes zielonogórskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, który wraz z dyrektorem oddziału okręgowego NBP Piotrem Dopierałą i prof. Czesławem Osękowskim otworzył w poniedziałek wystawę „Pieniądz Zielonej Góry”. Eksponaty dostarczyli kolekcjonerzy, członkowie PTN.

Początkowo notgeldy nie były eleganckie i trwałe. To był chwilowy pieniądz tymczasowo zastępujący metalowy bilon, którego dramatycznie brakowało. Po wojnie wydawano je również z powodu wysokiej inflacji i rosnących z dnia na dzień cen.

Równolegle pieniądze te stawały się towarem coraz bardziej pożądanym przez kolekcjonerów. Ich wydawcy, np. miasta, zwracali coraz większą uwagę na wygląd notgeldów. Stawały się one coraz ciekawsze i bardziej dopracowane. Zielonogórskie pieniądze zastępcze nawiązywały do charakterystycznych budynków w mieście, wydarzeń z przeszłości, winiarskich tradycji.

Taką serię tworzyło sześć banknotów ważnych do końca 1921 r. Stanowiły swoisty winiarski komiks będący ilustracją do wierszyka Augusta Kopsta „Szatan i śląski bibosz”. Prezentujemy ją powyżej z tekstem w tłumaczeniu Izabelli Korniluk, szefowej działu historycznego Muzeum Ziemi Lubuskiej.

Fot. Archiwum Tomasza Czyżniewskiego

Opowieść tę można przeczytać na rewersach, na awersie widnieje herb miasta z opisem „Zielona Góra na Śląsku, miasto owoców i wina na wschodzie”. Obok wyróżniono przedstawicieli dwóch ważnych zawodów: tkaczy i winiarzy. Oryginalna reklama miasta.

Jednym z kolekcjonerów, którzy udostępnili swoje zbiory, jest Łukasz Tarczewski, posiadacz około dwustu banknotów, które zbiera od 20 lat. W poniedziałek miał ze sobą album z oryginałami.

- Który jest najcenniejszy? - zastanawiał się chwilę, przewertował kolejne karty i pokazał niepozorny wydruk. - To banknot o wartości 100 tys. marek wyemitowany przez kolej szprotawsko-zielonogórską. Kupiłem go w Niemczech. To prawdopodobnie jedyny taki egzemplarz.

Fot. Bartosz Mirosławski. Kolekcjoner Łukasz Tarczewski prezentuje banknoty z 1923 r. o nominałach 2 i 5 mln marek

Ciekawe, co można było za to kupić? - W 1923 r. za 100 tys. marek to może bilet jednorazowy. Wtedy ceny dosłownie szalały, rosnąc z dnia na dzień - tłumaczyła I. Korniluk, autorka publikacji o zielonogórskich notgeldach. - Jest w dobrym stanie. Jeżeli w ogóle, to był krótko w obiegu. Miał raczej wartość kolekcjonerską.

Czyli mógł być wydany z myślą o zbieraczach takich pamiątek. Dlatego przetrwał do naszych czasów w bardzo dobrym stanie.

Wystawa powstała w ramach obchodów jubileuszu 800-lecia powstania miasta i 700-lecia uzyskania praw miejskich, o czym przypomina prezentowany w gablocie okolicznościowy medal.

 

Tomasz Czyżniewski
Codziennie nowe opowieści i zdjęcia
Fb.com/czyzniewski.tomasz

 

wrzesień 08, 2023

Z Mirosławem Kulebą wędrujemy po Zielonej Górze - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 520 (1.109)

Wreszcie - w poniedziałek, w Sali Szeptów, Mirosław Kuleba będzie…
sierpień 04, 2023

Stawiamy wieżowce nieopodal amfiteatru - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 515 (1.104)

- Panie Tomku, poproszę więcej historii z lat 70. -…
lipiec 28, 2023

Uczymy się chodzić po Kubusia Puchatka - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 514 (1.103)

Pod takim tytułem „Gazeta Zielonogórska” opisywała 59 lat temu finał…
luty 03, 2023

Hurra! Możemy oglądać II program telewizji - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 489 (1078)

To było wydarzenie medialne dekady – równo pół wieku temu,…
grudzień 23, 2022

Tak, ta ulica to jest centrum Zielonej Góry - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 485 (1074)

- Oj, jak mnie korciło, żeby pokazać starą pocztówkę, bez…

W centrum miasta stały sowieckie armaty - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 523 (1.112)

Podczas odsłonięcia muralu ze swoją podobizną Maryla Rodowicz wspominała dzieciństwo spędzone w Zielonej Górze. Mieszkała…

Pół wieku podstawówki nr 1 przy ul. Wyszyńskiego - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 522 (1.111)

To nietypowy jubileusz - najstarsza szkoła w mieście świętuje 50-lecie funkcjonowania w nowym gmachu. -…

Dziewczynka z bałwanem i kieliszkiem w dłoni - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 521 (1.110)

To najbardziej zaskakujące zdjęcie na najnowszej wystawie w zielonogórskim muzeum. Ma ze 100 lat. Ciągle…

Winiarka Emma czyją miała twarz? SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 519 (1.108)

Uff…. W zeszły piątek odsłoniliśmy pomnik Winiarki Emmy. Zaciekawiła zielonogórzan - na uroczystość przyszło 150-200…

Emmę odsłoniliśmy, listy piszemy nadal - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 517 (1.106)

W piątek 25 sierpnia odłoniliśmy rekonstrukcję przedwojennego pomnika Winiarki Emmy. Pomnik stoi, ale dalej piszemy…

W piątek odsłaniamy Emmę i idziemy na spacer - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 517 (1.106)

Wrr, wrr! Zbigniew Salwin i Rusłan Nguyen wiercą ostatnie otwory z boku pomnika Emmy. Trafią…

 

 

Na skróty

 

   

 

  Uniwersytet Zielonogórski

Do góry

 

Wiadomości Zielona Góra

Wszelkie prawa zastrzeżone

Redakcja serwisu Wiadomości Zielona Góra nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń ani nie zwraca niezamówionych materiałów. Redakcja Wiadomości Zielona Góra zastrzega sobie prawo skracania i redagowania tekstów oraz ich tytułów.

Na podstawie art. 25 ust.1 pkt 1b prawa autorskiego, redakcja zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów w tym zdjęć opublikowanych w serwisie Wiadomości Zielona Góra jest zabronione.