Diabeł z banknotów w końcu padł przy beczkach - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 494 (1083)

Diabeł z banknotów w końcu padł przy beczkach - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 494 (1083) Fot. Archiwum Tomasz Czyżniewski
- Mam dość!!! - stwierdził diabeł i padł. Był nietutejszy, nie urodził się na śląskich wzgórzach i wykończyło go kwaśne wino. Jego historię możemy zobaczyć w Narodowym Banku Polskim na wystawie „Pieniądz Zielonej Góry”.

 

- Czyżniewski! Idziesz do banku? Przynieś jakieś ładne pieniądze - zakomunikowała mi przez telefon moja żona, która ostatnio często przebywa w swoim rodzinnym domu. Nie mówi o patelni, przestawiła się na pieniądze. Na szczęście mam ich trochę w domu. To stare niemieckie tzw. notgeldy, czyli pieniądze zastępcze sprzed stu lat.

- Wprowadzono je w Niemczech podczas I wojny światowej, kiedy zaczęło brakować bilonu - tłumaczył Adam Wojtkowiak, prezes zielonogórskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, który wraz z dyrektorem oddziału okręgowego NBP Piotrem Dopierałą i prof. Czesławem Osękowskim otworzył w poniedziałek wystawę „Pieniądz Zielonej Góry”. Eksponaty dostarczyli kolekcjonerzy, członkowie PTN.

Początkowo notgeldy nie były eleganckie i trwałe. To był chwilowy pieniądz tymczasowo zastępujący metalowy bilon, którego dramatycznie brakowało. Po wojnie wydawano je również z powodu wysokiej inflacji i rosnących z dnia na dzień cen.

Równolegle pieniądze te stawały się towarem coraz bardziej pożądanym przez kolekcjonerów. Ich wydawcy, np. miasta, zwracali coraz większą uwagę na wygląd notgeldów. Stawały się one coraz ciekawsze i bardziej dopracowane. Zielonogórskie pieniądze zastępcze nawiązywały do charakterystycznych budynków w mieście, wydarzeń z przeszłości, winiarskich tradycji.

Taką serię tworzyło sześć banknotów ważnych do końca 1921 r. Stanowiły swoisty winiarski komiks będący ilustracją do wierszyka Augusta Kopsta „Szatan i śląski bibosz”. Prezentujemy ją powyżej z tekstem w tłumaczeniu Izabelli Korniluk, szefowej działu historycznego Muzeum Ziemi Lubuskiej.

Fot. Archiwum Tomasza Czyżniewskiego

Opowieść tę można przeczytać na rewersach, na awersie widnieje herb miasta z opisem „Zielona Góra na Śląsku, miasto owoców i wina na wschodzie”. Obok wyróżniono przedstawicieli dwóch ważnych zawodów: tkaczy i winiarzy. Oryginalna reklama miasta.

Jednym z kolekcjonerów, którzy udostępnili swoje zbiory, jest Łukasz Tarczewski, posiadacz około dwustu banknotów, które zbiera od 20 lat. W poniedziałek miał ze sobą album z oryginałami.

- Który jest najcenniejszy? - zastanawiał się chwilę, przewertował kolejne karty i pokazał niepozorny wydruk. - To banknot o wartości 100 tys. marek wyemitowany przez kolej szprotawsko-zielonogórską. Kupiłem go w Niemczech. To prawdopodobnie jedyny taki egzemplarz.

Fot. Bartosz Mirosławski. Kolekcjoner Łukasz Tarczewski prezentuje banknoty z 1923 r. o nominałach 2 i 5 mln marek

Ciekawe, co można było za to kupić? - W 1923 r. za 100 tys. marek to może bilet jednorazowy. Wtedy ceny dosłownie szalały, rosnąc z dnia na dzień - tłumaczyła I. Korniluk, autorka publikacji o zielonogórskich notgeldach. - Jest w dobrym stanie. Jeżeli w ogóle, to był krótko w obiegu. Miał raczej wartość kolekcjonerską.

Czyli mógł być wydany z myślą o zbieraczach takich pamiątek. Dlatego przetrwał do naszych czasów w bardzo dobrym stanie.

Wystawa powstała w ramach obchodów jubileuszu 800-lecia powstania miasta i 700-lecia uzyskania praw miejskich, o czym przypomina prezentowany w gablocie okolicznościowy medal.

 

Tomasz Czyżniewski
Codziennie nowe opowieści i zdjęcia
Fb.com/czyzniewski.tomasz

 

luty 03, 2023

Hurra! Możemy oglądać II program telewizji - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 489 (1078)

To było wydarzenie medialne dekady – równo pół wieku temu,…
grudzień 23, 2022

Tak, ta ulica to jest centrum Zielonej Góry - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 485 (1074)

- Oj, jak mnie korciło, żeby pokazać starą pocztówkę, bez…
październik 21, 2022

Zaglądamy do młyna burmistrza Semmlera - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 476 (1065)

Pomyśleć, że zabudowania starego młyna w Dolinie Luizy były tam…
lipiec 29, 2022

Z panią Anną wieczorem wędrujemy świętować - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 464 (1053)

To była wielka wyprawa – zabrałem żonę na wieczorną wędrówkę…
czerwiec 24, 2022

Toncoloriusz w świecie starych telewizorów - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 459 (1048)

Mamy go! 63. Bachusik zagościł na ścianie domu przy Starym…

Duńskie cygaro mknie po lubuskich torach - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 495 (1084)

To było wydarzenie jakich mało, 16 marca 1992 r., krótko po 12.00, na zielonogórski dworzec…

Diabeł z banknotów w końcu padł przy beczkach - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 494 (1083)

- Mam dość!!! - stwierdził diabeł i padł. Był nietutejszy, nie urodził się na śląskich…

Pamiętajcie! Przez ulice przechodzimy tylko po pasach - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 493 (10

Raz, dwa, trzy, cztery… - tyle zebr widać na starym zdjęciu ulicy Żeromskiego, a chodzi…

Pierwszy „świetlny milicjant” kierował tutaj ruchem - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 492 (1081)

Tutaj - czyli na skrzyżowaniu ul. Żeromskiego, Niepodległości i Świerczewskiego (dzisiejsza Kupiecka). „Świetlny milicjant” to…

Łabędzie pojawiły się na skwerze ponad 60 lat temu - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 491 (1080)

To było jedno z kultowych miejsc w Zielonej Górze. Ludzie przychodzili popatrzeć na łabędzie. Sam…

Specjalność zakładu - sznycel po wiedeńsku - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 490 (1079)

Taki obiad serwowano w restauracji „Centralna” przy ul. Kupieckiej, potocznie zwanej „Centralką”. Nie kojarzycie? Nic…

 

 

Na skróty

 

   

 

  Uniwersytet Zielonogórski

Do góry

 

Wiadomości Zielona Góra

Wszelkie prawa zastrzeżone

Redakcja serwisu Wiadomości Zielona Góra nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń ani nie zwraca niezamówionych materiałów. Redakcja Wiadomości Zielona Góra zastrzega sobie prawo skracania i redagowania tekstów oraz ich tytułów.

Na podstawie art. 25 ust.1 pkt 1b prawa autorskiego, redakcja zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów w tym zdjęć opublikowanych w serwisie Wiadomości Zielona Góra jest zabronione.