Jak siedziba UB po mieście wędrowała - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 368

Jak siedziba UB po mieście wędrowała - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 368
Wyobraźcie sobie wielki gmach Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego górujący nad miastem. To jeden z pomysłów sprzed 70 lat na lokalizację dzisiejszej komendy policji. Niezrealizowany - ubecy nie chcieli być aż taki widoczni. - Czyżniewski! Właśnie odkryłam, że od kilku odcinków Spacerownika piszesz, jakoby patelnia była umyta. Ja mam inne przeświadczenie. Chodź tutaj na przesłuchanie – moja żona chyba za bardzo wczuła się w klimaty dzisiejszego odcinka. Kiedy w 1950 r. powoływano nowe województwo ze stolicą w Zielonej Górze, Polska pogrążona była w stalinizmie. Z jednej strony trwała odbudowa kraju po zniszczeniach wojennych, z drugiej władza prześladowała wszystkich swoich przeciwników. Służył do tego rozbudowany aparat bezpieczeństwa - UB. Tuż po powołaniu województwa, UB (wraz z MO) zajęło kompleks szpitalny przy ul. Wazów. Pisałem o tym w poprzednim odcinku. Jednak zaraz rozpoczęto przygotowania do budowy własnej siedziby. Potrzeby były olbrzymie, więc natychmiast pojawiło się pytanie: gdzie to wielkie, nowe gmaszysko umiejscowić? Już 16 sierpnia 1950 r. specjalna komisja zatwierdziła pierwszą lokalizację przy ul. Staszica. To miejsce, w którym potem przez lata stał hotel Polan. Niespełna rok później pomysł upadł. Argumentowano, że w tej części miasta jest zły układ komunikacyjny, a budynek znajdzie się za blisko torów kolejowych. W dodatku obawiano się, że nie będzie się można głęboko wkopać. Co ciekawe, przyczyną negatywnej oceny było też odkrycie, że jedna z działek w części była własnością obywatela amerykańskiego. W połowie marca 1951 r. specjalna komisja przeprowadziła wizję lokalną w poszukiwaniu najlepszych miejsc. Teren przy Staszica odpadł. Podobnie było z działką na rogu ul. Jaskółczej i Botanicznej, którą uznano za zbyt odległą od centrum miasta. Takich ograniczeń nie miała kolejna lokalizacja. Tym razem rozpatrywano budowę gmachu na… cmentarzu. Dopiero dekadę później zostanie on zlikwidowany i na przedłużeniu ul. Bankowej powstanie dzisiejszy pl. Piłsudskiego. W 1951 r. uznano, że nie ma pieniędzy na to, by cmentarz szybko przenieść w nowe miejsce i… gmach UB tutaj nie powstał. - To postawmy go 100 metrów dalej – stwierdzili uczestnicy wizji lokalnej. Postanowili, że poświęcą na to trzy hektary winnicy i zajmą fragment Winnego Wzgórza.  Tu podobno nie było żadnych przeszkód, by natychmiast rozpocząć inwestycję. Co postanowili, zapisali w protokole z 15 marca 1951 r. z adnotacją „Tajne ściśle”. A jednak budowy nie rozpoczęto, z powodu winorośli i trudnego ukształtowania terenu. Taka przynajmniej była oficjalna wersja. Co najdziwniejsze, po kilku latach zbudowano tutaj dzisiejszy urząd marszałkowski. [caption id="attachment_21230" align="alignnone" width="2056"]Ze zbiorów Jerzego Topolskiego W budynku mieścił się Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i milicja Ze zbiorów Jerzego Topolskiego
W budynku mieścił się Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i milicja[/caption] Miesiąc później – 27 kwietnia 1951 r. – szefostwo KW PZPR i WUBP zadecydowało, że biurowiec powstanie przy ul. Wrocławskiej. Z kolejnego tajnego protokołu wiemy, że rozpatrywano następne dwie lokalizacje. Pierwsza położona była na wzgórzu, ograniczona ulicami: Wrocławska, Słowackiego, Struga, aż do boiska sportowego. - Teren (…) zakwalifikowano jako dobrze wybrany pod względem urbanistycznym i budowlanym, natomiast zakwestionowano pod względem funkcjonalnym jako zbytnio dominujący i budynek wyróżniałby się w ogólnej sylwetce miasta, jak również jego położenie na skraju miasta i w pobliżu lasu, około 200 metrów, oraz projektowanego po drugiej stronie ul. Wrocławskiej cmentarza jest niepożądane – czytamy w protokole. Następnie komisja zapoznała się z sąsiednią działką, zamkniętą ulicami Słowackiego, Wąską i pasem zieleni. Teren ten uznano za lepiej położony, a sam gmach urzędu nie wybijał się na plan pierwszy. W stosunku do poprzedniego wariantu położony był około 20 metrów niżej. Zaraz zaplanowano budowę sieci kanalizacyjnej, wodociągowej i gazowej. Oceniono, że trzeba wybudować około 2 km dróg dojazdowych i dróg wokół urzędu o szerokości 12 metrów, które będą wyłożone trylinką. Przy okazji zatwierdzono, że sąsiednie tereny przy ul. Słowackiego, Kraszewskiego, Stromej i Morelowej będą przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe. Część bloków przeznaczono dla pracowników WUBP i MO. Inwestycja ruszyła w 1952 r. [caption id="attachment_21233" align="alignnone" width="2187"]Ze zbiorów Jerzego Topolskiego W budynku mieścił się Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i milicja Ze zbiorów Jerzego Topolskiego
W budynku mieścił się Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i milicja[/caption]
Tomasz Czyżniewski
codziennie nowe opowieści i zdjęcia
Fb.com/czyzniewski.tomasz

 
marzec 01, 2024

Dworzec PKS budujemy przy dworcu PKP - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 543 (1.133)

To była epokowa zmiana - 22 lipca 1963 r. pierwsze…
luty 09, 2024

To było zagłębie winiarskich skarbów - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 540 (1.130)

Winnice, piwnice, domki winiarza i Wielki Nabot, promenada spacerowa i…
luty 02, 2024

W poszukiwaniu wesołego miasteczka - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 539 (1.129)

Nic na to nie poradzę - karuzele łańcuchowe źle mi…
styczeń 26, 2024

Chrobrego - budujemy naszą małą MDM - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 538 (1.127)

Teren wewnątrz odgrodzony od reszty świata blokami mieszkalnymi. Do środka…
styczeń 19, 2024

Księżna Dino dobrze prowadziła swój biznes - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 537 (1.127)

Lubicie Park Książęcy w Zatoniu? Sądząc po tłumach zielonogórzan przybywających…

Tak powstawał wiadukt na ul. Zjednoczenia - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 546 (1.136)

Powstał w 1978 r., wytrzymał nieco ponad 40 lat i stał się niebezpieczny dla kierowców.…

Na Kupieckiej wyrosną drzewa i jest bruk - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 545 (1.135)

Kostka z polbruku, warstwa asfaltu, nawierzchnia z bruku i… kolejna warstwa bruku - to wszystko…

Budujemy nowy stadion - 70 lat temu - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 544 (1.134)

Ten stadion powstawał dwa razy - 110 lat temu i 70 lat temu. W tym…

Rok 1962 - Zielona Góra jest zielona - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 542 (1.132)

To nie ja teraz wymyśliłem, to redaktorzy „Gazety Zielonogórskiej”! Tak przed 62 laty opisywali nasze…

Tutaj tańczyła słynna rewia lodowa z Paryża - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 541 (1.131)

- Na Walentynki poproszę jakąś niesamowitą, lekką opowieść o Zielonej Górze, o miejscu, w które…

Wznieśmy toast winem, nawet młodym - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 531 (1.121)

Koniec z szalejącymi duchami-moczymordami i pijakami błąkającymi się po ulicach Grünbergu. Dzisiaj elegancko wznosimy toasty.…

 

 

Na skróty

 

   

 

  Uniwersytet Zielonogórski

Do góry

 

Wiadomości Zielona Góra

Wszelkie prawa zastrzeżone

Redakcja serwisu Wiadomości Zielona Góra nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń ani nie zwraca niezamówionych materiałów. Redakcja Wiadomości Zielona Góra zastrzega sobie prawo skracania i redagowania tekstów oraz ich tytułów.

Na podstawie art. 25 ust.1 pkt 1b prawa autorskiego, redakcja zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów w tym zdjęć opublikowanych w serwisie Wiadomości Zielona Góra jest zabronione.