Słowo daję: dywidendę wypłacimy! - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 394

Akcje Niederschlesischer Kassnverein wydano 18 marca 1871 r. Dokument podpisał Friedrich Förster. Akcje Niederschlesischer Kassnverein wydano 18 marca 1871 r. Dokument podpisał Friedrich Förster. Ze zbiorów Bartłomieja Gruszki
Tak Friedrich Förster namawiał zielonogórzan do kupna akcji jego parabanku! I słowa dotrzymał. Dywidendę raz wypłacił i… zbankrutował. Działo się to prawie 150 lat temu. To była klapa stulecia. Gdyby mu się udało, może żylibyśmy w zupełnie innym mieście?

- Czyżniewski!

Co by było, gdyby… to wkurzająca formuła do opowiadania o historii. Powiedz mi lepiej, co by było, gdybyś umył patelnię bez poganiania? – czy wam też się to zdarza, że wasza druga połówka bywa tak złośliwa?Co by było, gdybym umył patelnię bez poganiania? To proste – cisza w domu…

- Co by było, gdyby Försterowie nie zbankrutowali? – śmieje się Zbigniew Bujkiewicz, nasz ekspert i autor książki „Gospodarka Ziemi Lubuskiej w dobie rozwoju kapitalizmu 1800-1945”. – Może nie byłoby Zastalu, jaki znaliśmy. To Friedrich Förster wymyślił, żeby w naszym mieście zainstalować przemysł metalowy. Doprowadził do powstania koło dworca filii zakładów ze Zgorzelca, w której zatrudniono młodego inżyniera Georga Beuchelta. Förster chciał tutaj produkować maszyny. Po jego bankructwie zakład odkupił Beuchelt i przestawił produkcję na budowę mostów. Powstała wielka firma. To powojenny Zastal.

 Ze zbiorów prywatnych
Dawna siedziba Niederschlesischer Kassenverein na początku XX wieku. Obok ul. Sikorskiego. Widok od strony pl. Pocztowego.

Może pod rządami Försterów też powstałaby wielka firma? Druga, obok wielkiej fabryki włókienniczej.

- Friedrich Förster bardzo chciał ożywić gospodarczo nasze miasto. W gazetach mówił, że „trzeba obudzić Grünberga ze snu śpiącej królewny”. Stąd pomysł, by powołać Niederschlesischer Kassenverein (Dolnośląski Związek Finansowy). Z pieniędzy akcjonariuszy miano inwestować w nowe przedsięwzięcia – dodaje Z. Bujkiewicz. Kasa wyemitowała kilka tysięcy akcji, każda warta była 200 talarów.

- Ja mam jedną z nich, numer 1348 – uśmiecha się Bartłomiej Gruszka, archeolog, kolekcjoner i miłośnik dawnej Zielonej Góry. – Dokument wydano 50 lat temu, 18 marca 1871 r. Jest bardzo cenny, bo widnieje na nim podpis Friedricha Förstera juniora, założyciela kasy.Dysponowała ona wówczas kapitałem w wysokości 1 mln talarów.

B. Gruszka wyjmuje z teczki dokumenty. Do papieru, który potwierdzał kupno akcji, dołączono również arkusz z kuponami uprawniającymi do odebrania w kolejnych latach dywidendy. Jest ich osiem. Uprawniały do wypłaty pieniędzy z zysku raz w roku, od 18 marca. Właściciel akcji nie pobrał ich już w 1874 r. Arkusz zawierał więcej kuponów.

 Fot. Zbigniew Rajche To samo miejsce i to samo ujęcie w 1982 r. Trwa już burzenie kamienicy – tędy pobiegnie al. Konstytucji 3 Maja.

- Na pewno wycięto ten, który był ważny od 18 marca 1873 r. Później kasa upadła, majątek Försterów zlicytowano – pokazuje kolekcjoner. Nie ma pewności, czy arkusz zawierał jeszcze jeden kupon za rok 1872. Raczej nie.

Kasa upadła, ale jeszcze przez wiele lat miasto zdobiła piękna willa przy ul. Sikorskiego, gdzie mieścił się ten parabank. Dzisiaj w tym miejscu jest skrzyżowanie al. Konstytucji 3 Maja z Sikorskiego.

Już w 1799 r. okazałą kamienicę wybudował tutaj major Studnitz. Budynek przetrwał ponad 70 lat. W 1872 r. Niederschlesischer Kassenverein wykupiła parcelę przy ówczesnym Zielonym Rynku i wybudowała willę, która miała być jej siedzibą.

Niestety, w 1873 r. Försterowie zbankrutowali, tracąc cały swój majątek, w tym również kamienicę. Przejął ją bankier Abraham, później specjalista chorób serca dr Siegfred Eckstein. Przez 100 lat służyła medycynie. Najpierw jako gabinet Ecksteina, później jako miejska kasa chorych, po wojnie jako przychodnia. Niestety, stała w złym miejscu. Została rozebrana w lutym 1982 r. podczas budowy al. Konstytucji 3 Maja.

 Fot. Czesław Łuniewicz Podczas budowy al. Konstytucji 3 Maja projektanci mieli wybór: burzymy kino lub zabytkową willę. Zdecydowali się zostawić kino. Część alei - od ul. Sikorskiego do Wrocławskiej - już powstaje. Fragment do ul. Długiej (dawna Srebrna Góra) trzeba będzie wyburzyć.

Tomasz Czyżniewski
Codziennie nowe opowieści i zdjęcia
Fb.com/czyzniewski.tomasz
marzec 01, 2024

Dworzec PKS budujemy przy dworcu PKP - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 543 (1.133)

To była epokowa zmiana - 22 lipca 1963 r. pierwsze…
luty 09, 2024

To było zagłębie winiarskich skarbów - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 540 (1.130)

Winnice, piwnice, domki winiarza i Wielki Nabot, promenada spacerowa i…
luty 02, 2024

W poszukiwaniu wesołego miasteczka - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 539 (1.129)

Nic na to nie poradzę - karuzele łańcuchowe źle mi…
styczeń 26, 2024

Chrobrego - budujemy naszą małą MDM - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 538 (1.127)

Teren wewnątrz odgrodzony od reszty świata blokami mieszkalnymi. Do środka…
styczeń 19, 2024

Księżna Dino dobrze prowadziła swój biznes - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 537 (1.127)

Lubicie Park Książęcy w Zatoniu? Sądząc po tłumach zielonogórzan przybywających…

Tak powstawał wiadukt na ul. Zjednoczenia - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 546 (1.136)

Powstał w 1978 r., wytrzymał nieco ponad 40 lat i stał się niebezpieczny dla kierowców.…

Na Kupieckiej wyrosną drzewa i jest bruk - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 545 (1.135)

Kostka z polbruku, warstwa asfaltu, nawierzchnia z bruku i… kolejna warstwa bruku - to wszystko…

Budujemy nowy stadion - 70 lat temu - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 544 (1.134)

Ten stadion powstawał dwa razy - 110 lat temu i 70 lat temu. W tym…

Rok 1962 - Zielona Góra jest zielona - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 542 (1.132)

To nie ja teraz wymyśliłem, to redaktorzy „Gazety Zielonogórskiej”! Tak przed 62 laty opisywali nasze…

Tutaj tańczyła słynna rewia lodowa z Paryża - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 541 (1.131)

- Na Walentynki poproszę jakąś niesamowitą, lekką opowieść o Zielonej Górze, o miejscu, w które…

Wznieśmy toast winem, nawet młodym - SPACEROWNIK ZIELONOGÓRSKI ODC. 531 (1.121)

Koniec z szalejącymi duchami-moczymordami i pijakami błąkającymi się po ulicach Grünbergu. Dzisiaj elegancko wznosimy toasty.…

 

 

Na skróty

 

   

 

  Uniwersytet Zielonogórski

Do góry

 

Wiadomości Zielona Góra

Wszelkie prawa zastrzeżone

Redakcja serwisu Wiadomości Zielona Góra nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń ani nie zwraca niezamówionych materiałów. Redakcja Wiadomości Zielona Góra zastrzega sobie prawo skracania i redagowania tekstów oraz ich tytułów.

Na podstawie art. 25 ust.1 pkt 1b prawa autorskiego, redakcja zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów w tym zdjęć opublikowanych w serwisie Wiadomości Zielona Góra jest zabronione.